U galeriji kulturnog centar Kruševac otvorena je samostalna izložba Mirjane Đošić. Autorski tekst pisla je Biljana Jotić. Sledi…
Bigrafski posmatranao Mirjana Đošić (1981) je likovna umetnica aktivna na domaćoj savremenoj umetničkoj sceni. Rođena u Trsteniku, umetnički se obrazovala na Fakultetu likovnih umetnosti, smeru slikarstva. Diplomirala je, potom i doktorirala u klasi prof. Anđelke Bojović (U umetničkom doktorskom radu obradila je temu Fenomen refleksije kao metod sopstvenog umetničkog istražavanja, što je postala karakteristična osnova iz koje razvija svoj umetnički izraz i ikonografiju). Član je ULUS-a u svojstvu samostalnog umetnika. Pretežno se likovno izražava u mediju slike i kolaža, a pored aktivnog izlaganja na umetničkoj sceni prisutna je i preko tehnike murala i edukativnog rada sa decom i odraslima.
Možda upravo kroz biografski pregled možemo da zađemo u procese izražavanja prepoznatljive za njenu dosadašnju izlagačku aktivnost. Od ideje do realizacije dug je put i upravo taj procesualni deo je specifičnost jednog umetnika ili umetnice po kome se izdvaja i postaje prepoznatljiv/a u krajnjoj vidljivoj formi. Šta je to što možemo videti u Mirjaninim slikama i kolažima? Prvenstveno usmerena ka čoveku, na prvi pogled skoro do banalnosti dovedena jednostavnost tematskog izbora, odnosno motivi koje prepoznajemo iz svakodnevnice, konkretni i svima već poznati oku, kriju slojevitu društvenu kritiku što se nameće kao prva karakteristika idejne osnove koja pokreće njen umetnički izraz.
Ističući izdvojenost trenutka, insistira na njegovoj obradi koju možemo uporediti i sa fotografskim kadrom ne samo po obuhvatnosti već i po načinu likovne obrade. Takvim kadrovima iz života daje novi kontekst unutar pojavnosti u vizuelnoj formi. Bez potrebe za dodavanjem, oduzimanjem ili manipulacijom „realnosti“ unutar rešavanja problema slike, umetnica radnju smešta iza vidljivog, u područje ideje i konteksta, dualnog odnosa prema stvarnosti. Upravo u ovom polju počinje i završava se proces analitičkog pristupa motivu koja vodi ka jednostavnosti kompozicionog rešenja. Poigravanjem sa vizuelnim efektima sveta slike, Mirjana na svojstven način spaja dvojak pristup pojavnosti. Sa jedne strane pokrenuta unutrašnjim potrebama, ličnim odnosom prema postojanju i životu, a sa druge refleksiju spoljašnosti u okvirima same slike, ideja rezultira u sarkastičnoj noti prenaglašene dimenzije pojedinosti.
Dakle, u tom polju dešava se čitava jedna borba u domenu identifikacije sopstvene svesti u nametnutim sociološkim kretanjima društvenog poretka. Od pojedinca prema društvu i obrnuto od kolektivne svesti ka individualnom, reflektujući se kroz ironiju, sve uz prisustvo seksualnosti provicira doživljaj čime posmatrača postavlja u aktivnu ulogu. Ne pozivajući se na komparativni metod kritike ili analize dela u smislu direktnih reminiscencija, u ovom momentu valjalo bi se osvrnuti na karakteristike umetničkog pravca „Pop Art“ koji u svojim osnovnim pokretačkim idejama ima slične elemente – ironične umetničke kometare o stvarima koje nameće masovna kultura, poigravajući se ujedno sa dotada postavljenim granicama prisutnosti nebitnog i banalnog u „visokoj“ umetnosti.
Mirjana koristi navedenu poetiku ali joj pristupa iz sopstvenog ugla proširenog repertoara motiva i refleksija. Odabir i način oblikovanja i predstavljanja ženske figure može da se usmeri u pravcu feminističkog aspekta, čime u potpunosti odgovara na savremena kretanja. Specifično je i kako koristi motiv sunčanih naočara koje stavlja u prvi i jedini plan slike, preko koga prenosi poruku o banalnosti predmeta koji se svakodnevno koristi i praktično se podrazumeva, a u kojima se reflektuje spoj unutrašnjeg i spoljašnjeg. I, kao da se nameće misao da umetnica dubinu spoznaje izražava kroz potrebu za boljim u nama i oko nas pozivajući se na tananost osećanja koja su skrivena duboko u nama.
Dalja analiza svakako da vodi ka likovnosti, načinu kojim izražava ovako problematične osnove. Dvodimenzionalna kompoziciona rešenja ističu konkretnost materijalizovanih formi čiji je vizuelni efekat pojačan intezitetom svetlosne iznijansiranosti unutar boja. U istom cilju primetan je indiferenat odnos prema prostoru unutar kompozicije ističući u prvi plan plastičnost oblikovanih unutrašnjih stanja umetničke ličnosti. Može se reći da u procesima likovnog rešavanja prostora slike dotiče refleksiju unutrašnjosti, ujedinjući ih i dajući im jednu konotaciju, vizuelnu. I u ovom polju može se prepoznati dualnost pristupa. Iako je po sadržini i eksciplitnosti izraza u potpunosti u savremenim tokovima njene slike sadrže sve tradicionalne elemente kompozicije slike i gotovo na školski način pristupa rešenjima crtačkim i kolorističkim elementima prilikom oblikovanja forme.
Brojne su situacije koje na prvi pogled izgledaju banalno i ne primetimo ih, ali kada se zaustavimo, osvrnemo i zainteresujemo, one dobijajaju potpuno novu dimenziju. I ovo je trenutak u kome bi se moglo zaći u srž Mirjanih interesovanja kojima se detaljno bavi, koje istražuje i dokumentuje kroz svojstven i prepoznatljiv izraz. Time ih čuva od nepostojanja, a sebi određuje ulogu umetničkog postojanja.
Biljana Jotić,
istoričarka umetnosti i kustoskinja
